In de vroege morgen van zondag 28 mei 1944 omstreeks 2:40 uur verschijnt een Engelse Lancaster bommenwerper boven de gemeente Sommelsdijk. Het toestel wordt op de huid gezeten door een Duitse nachtjager en probeert uit alle macht te ontkomen. De uit acht leden bestaande jonge bemanning onder leiding van Pilot-Officer Allen is echter een gemakkelijke prooi voor de zeer ervaren Staffelkapitän Ernst-Wilhelm Modrow van het beruchte Nachtjagdgeschwader 1.
Na in brand te zijn geschoten, cirkelt de lamgeslagen bommenwerper nog een aantal malen boven het dorp; hij lijkt te zoeken naar een geschikte plaats voor een noodlanding. Zo ver komt het echter niet, want plotseling stort het toestel brandend neer achter de boerderij van de weduwe Van der Meijde aan de Oudelandsedijk, hier recht voor het paneel. Enkele minuten later volgt een enorme explosie vanuit het vliegtuigwrak wanneer een achtergebleven bom ontploft. Door de luchtdruk lopen twaalf woonhuizen en vijf schuren aanzienlijke schade op. Wonderlijk genoeg raakt slechts één burger door rondspringend glas lichtgewond aan een oog. Hoe anders verloopt het voor de bemanning van het onfortuinlijke toestel. Tussen de wrakstukken worden de zwaar verminkte resten gevonden van vier inzittenden en ook in de nabije omgeving worden nog diverse lichaamsdelen gevonden. Een van de bemanningsleden heeft zich nog geprobeerd te redden door uit het neerstortende vliegtuig te springen; hij overleeft deze val niet en zijn ontzielde lichaam wordt in de nabij gelegen Dijkstraat teruggevonden. Op 30 mei worden de lichamen van de bemanningsleden op de begraafplaats van Sommelsdijk, hemelsbreed driehonderd meter van de crashlocatie, begraven. Zij rusten daar hedendaags nog steeds in vrede. In de jaren ’90 hebben leerlingen van de Technische School in Middelharnis ter ere van deze bemanning een monument gemaakt. Het is een kopie van een vleugelpunt van een Lancaster bommenwerper, die bij de ingang van de begraafplaats is geplaatst.
De omgekomen, grotendeels Engelse, bemanning van de Lancaster LM495 maakt deel uit van 101 Squadron met als thuisbasis Ludford Magna (Lincolnshire, Engeland) en bestaat deze nacht uit:
- P/O Thomas Arthur Allen (piloot)
- F/O Reginald John Newens (bommenrichter)
- F/S Joseph Friedt (navigator) uit Canada
- Sgt. John Edward Benson (boordwerktuigkundige)
- Sgt. Kenneth John Power (radiotelegrafist)
- Sgt. George Reid (schutter)
- Sgt. Raymond John Evans (schutter)
- Sgt. John Osborne Harris (‘specialist operator’) uit Australië
De missie voor deze nacht is het bombarderen van spoorwegverbindingen en een Duits militair kamp nabij het Belgische Leopoldsburg. De missies van Bomber Command in de maanden april en mei staan voornamelijk in het teken van de voorbereiding van D-Day; doelen in het Franse en Belgische achterland hebben de hoogste prioriteit om zo verbindingen met het toekomstige front af te snijden. Voor de bemanning is het de vierde missie in slechts één week tijd. In totaal hebben zij er zeven gevlogen onder gezag van Pilot-Officer Allen, een ervaren piloot die ook al in een ander squadron heeft gediend. John Harris is vanaf de derde missie aan de bemanning toegevoegd als zogenaamde ‘specialist operator’ en vervanger van Sgt. Silver. De toestellen van 101 Squadron zijn uitgerust met speciale scanners en stoorzenders met als doel de instructies van Duitse radarstations aan hun vliegers te onderscheppen en te storen. Uiteraard zijn alle ‘specialist operators’ de Duitse taal machtig, zo ook de uit Australië afkomstige Harris. Het andere bemanningslid van ver over zee is de Canadees Joseph Friedt. Als zoon van een Russische immigrant werkt hij lange dagen op de boerderij van zijn vader, maar net als vele andere Canadezen besluit hij zich vrijwillig aan te melden voor de strijd tegen Nazi-Duitsland. Helaas moet ook hij dit met zijn leven bekopen. Tijdens een op 28 mei 2011 door de Stichting WO2 Goeree-Overflakkee georganiseerde ceremonie is dit informatiepaneel door nabestaanden van Joseph Friedt uit Canada en George Reid uit Schotland onthuld.
De Lancaster LM495 SR-K is een Mark (versie) III en wordt op 18 februari 1944 afgeleverd aan 101 Squadron. Het toestel heeft in totaal 68 uren dienst gedaan voordat het hier in Sommelsdijk neerstort. Ook deze Lancaster maakt onderdeel uit van het Engelse Bomber Command. Dit is een afdeling van de RAF die in het begin van de Tweede Wereldoorlog met slechts vijfhonderd slecht uitgeruste bommenwerpers wordt ingezet om de oorlog naar Duits grondgebied terug te brengen. Aanvankelijk slaagt men er nauwelijks in de doelen te raken en het verliescijfer onder de traag en laag vliegende toestellen en hun bemanning is hoog. Er zijn betere toestellen nodig en een wijziging van de tactiek.
De Britten kiezen voor de relatieve veiligheid van het donker van de nacht en concentreren hun toenemende aanvallen op doelen in bezet Europa en Duitsland zelf. In ijltempo wordt gewerkt aan het ontwerpen van zwaardere viermotorige bommenwerpers die tot ver in Duitsland kunnen opereren. Na enkele minder succesvolle toestellen komt op 9 januari 1941 het prototype van de Avro Lancaster in de lucht, een doorontwikkeling van de tweemotorige Avro Manchester. De productie van dit veelbelovende toestel wordt een van de prioriteiten van de Engelse luchtvaartindustrie. Met zijn vier Rolls Royce Merlin motoren blijkt het een betrouwbaar en veelzijdig toestel te zijn, waarvan diverse specialistische versies worden ontworpen. Zeer bekend is het type dat in staat is om een ronddraaiende stuiterende bom af te werpen, waarmee dammen in het Duitse Ruhrgebied worden aangevallen (de Dambusters). Ook komen er versies die in staat zijn de tot dan toe zwaarste bommen te vervoeren, de zogenaamde Tallboy en de 10.000 kg zware Grand Slam aardbevingsbommen waarmee o.a. het Duitse slagschip Tirpitz wordt vernietigd. In totaal zijn er 7.737 Lancasters geproduceerd. In 2011 vliegen er wereldwijd nog slechts twee exemplaren.
Uiteraard werden er ook een groot aantal foto’s gemaakt door diverse mensen waarvan een kleine selectie is gemaakt:
[wppa type=”slide” album=”10″][/wppa]
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!